Rowień

Dzielnice

Rowień, znana również pod niemiecką nazwą Rowin, to interesująca część miasta Żory, która charakteryzuje się podmiejskim charakterem. Znajduje się ona na północny zachód od centrum Żor, w okolicy ulicy Rybnickiej.

Obszar ten, w połączeniu z Folwarkami, tworzy unikalną dzielnicę o nazwie Rowień-Folwarki, która jest ciekawala zarówno pod względem historycznym, jak i społecznym.

Regionalne położenie Rowieni sprzyja jego rozwojowi, a mieszkańcy cenią sobie bliskość do miejskich udogodnień przy jednoczesnej możliwość korzystania z uroków natury.

Historia

Rowień to niegdyś mała wieś, która w XIX wieku zamieszkiwana była przede wszystkim przez Polaków. W roku 1861 jej populację szacowano na 391 osób, wśród których tylko pięciu miało żydowskie korzenie. Miejscowość dysponowała obszarem 395 mórg użytków rolnych i była integralną częścią parafii katolickiej z siedzibą w Boguszowicach. W Rowieniu funkcjonował młyn wodny znany jako Bys, a mieszkańcy posiadali także tartak oraz kuźnicę.

Na podstawie spisu ludności z dnia 1 grudnia 1910 roku wiadomo, że w pobliskich Folwarkach mieszkało 808 osób, w tym 743 Polaków i ośmiu Niemców. Pod względem administracyjnym tworzono tutaj gminę jednostkową w obrębie powiatu rybnickiego, która od roku 1922 znalazła się w granicach województwa śląskiego. Zmiany w administracji miały miejsce 1 października 1924 roku, gdy obszary dworskie na terenie województwa śląskiego zostały zniesione. To sprawiło, że do gminy jednostkowej Rowień przyłączono część wydzielonego wcześniej obszaru Folwarki.

W okresie II wojny światowej Rowień znalazł się w granicach III Rzeszy. Wtedy to Niemcy utworzyli 23 lipca 1941 roku zbiorową gminę Folwarki (Vorbriegen), w skład której wchodziły gminy jednostkowe takie jak: Baranowitz (Baranowice), Eichendorf (Skrzeczkowice), Klischczow (Kleszczów), Oschin (Osiny), Rogoisna (Rogoźna), Rowin (Rowień) oraz Vorbriegen (Folwarki). Następnie na mocy decyzji z 13 kwietnia 1943 roku gmina Folwarki (Vorbriegen) została przekształcona w gminę Rowień (Rowin); do nowego organizmu administracyjnego włączono również Gottartowitz (Gotartowice) z gminy Chwałowice (Chwallowitz), a jednocześnie odłączono takie miejscowości jak Baranowice, Kleszczów, Osiny i Rogoźna, które utworzyły własną gminę Baranowice, a także Skrzeczkowice, które weszły w skład utworzonej gminy Świerklany Dolne (Nieder Schwirklan).

Po zakończeniu wojny anulowano administracyjne zmiany zaprowadzone przez okupanta. W dniu 1 grudnia 1945 roku, władze polskie zdecydowały się na zniesienie gmin jednostkowych w województwie śląskim, zastępując je gminami zbiorowymi. W wyniku tego, przedwojenną jednostkową gminę Rowień przekształcono w gromadę, która weszła w skład nowo utworzonej zbiorowej gminy Boguszowice w powiecie rybnickim, z wyjątkiem Wygody, którą oddzielono od Rownia i włączono do Żor.

Jesienią 1954 roku w Polsce przeszły reformy administracyjne, które spowodowały zniesienie gmin na rzecz gromad, co sprawiło, że Rowień stał się siedzibą nowo utworzonej gromady Rowień. Z kolei z dniem 31 grudnia 1961 roku gromada Rowień została rozwiązana, a jej obszar przyłączono do gromady Gottartowice w tym samym powiecie, która przetrwała do końca 1972 roku, dotąd do kolejnej reformy gminnej.

1 stycznia 1973 roku Rowień przeszedł do nowo stworzonej zbiorowej gminy Baranowice. Dnia 27 maja 1975 roku gminę Baranowice zlikwidowano, co spowodowało przeniesienie całego obszaru, łącznie z Rowniem, do Żor.

Przypisy

  1. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13.12.2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  2. Uchwała Nr XX/99/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 06.12.1972 r. w sprawie utworzenia gmin w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 20.12.1972 r., Nr. 12, Poz. 103)
  3. Uchwała Nr 20/61 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 04.10.1961 r. (zatwierdzona uchwałą Rady Ministrów Nr 511/61 z dnia 28.11.1961 r.) w sprawie zniesienia niektórych gromad w województwie katowickim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z dnia 30.12.1961 r., Nr. 13, Poz. 64)
  4. Uchwała Nr 22/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 05.10.1954 r. w sprawie podziału na gromady powiatu rybnickiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 15.11.1954 r. (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie z dnia 01.12.1954 r., Nr. 10, Poz. 54)
  5. Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
  6. Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki, 1945, nr 34
  7. Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27.11.1945 r. o podziale powiatu rybnickiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22.12.1945 r., Nr. 34, Poz. 455)
  8. Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
  9. Dz.U.Śl. 1922 nr 13 poz. 43
  10. Wykaz miast, osiedli i gromad: stan z dn. 01.01.1971 r., Cz. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny – Biuro Spisów, 1971. Brak numerów stron w książce
  11. Rowin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 816
  12. a b Dz.U. z 1975 r. nr 15, poz. 88
  13. GUS. Rejestr TERYT

Oceń: Rowień

★★★★★
Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:18