Fryderyk de Lippa

---

Życiorys

Fryderyk de Lippa był synem Fryderyka de Lippe oraz Franciszki z Żarskich, Żaryskich lub Załuskich. Wyznawał wiarę katolicką. W 1857 roku znalazł się w spisie szlachty wylegitymowanej, mieszkającej w Częstochowie. Dr Andrzej Kuśnierczyk, dokumentalista związany z Muzeum Częstochowskim, wskazał na forum Towarzystwa Genealogicznego Ziemi Częstochowskiej, że de Lippa mógł być w rzeczywistości mieszczaninem, który uzyskał status szlachecki za lojalność wobec rządów.

Fryderyk de Lippa rozpoczął edukację w Gimnazjum w Gliwicach, a następnie studiował filologię na Königliche Universität Breslau. Istnieją też informacje, że kształcił się w prywatnej szkole w Warszawie. Już na początku swojej kariery pedagogicznej pracował jako nauczyciel języka niemieckiego w Królestwie Polskim. W 1839 roku był zatrudniony w Szkołach Gubernialnych w Kielcach. Po zlikwidowaniu Gimnazjum Gubernialnego w Kielcach w 1840 roku, wykorzystując ten moment, w 1841 roku de Lippa założył prywatną czteroklasową szkołę męską.

Uczył tam do 1849 roku, a do 1843 roku była to jedyna placówka edukacyjna, która prowadziła zajęcia wg programu gimnazjalnego w Kielcach. Niestety, szkoła nie zdobyła dużej popularności, co potwierdza fakt, że liczba uczniów nie przekroczyła 50. Jednak według mgr Iwony Psykały, instytucja ta była bardzo ceniona przez lokalną społeczność oraz władze ze względu na wysoki poziom kształcenia. Przede wszystkim uczęszczali do niej głównie synowie szlachty oraz bogatych mieszczan.

Pomimo pruskiego pochodzenia, z 48 jego wychowanków jedynie 4 było ewangelikami. W latach 1845-46 de Lippa prowadził wykłady w Wyższej Szkole Realnej w Kielcach. W 1849 roku przeniósł się do Częstochowy, gdzie otworzył prywatny Instytut Naukowy Wyższy Męski Fryderyka de Lippa, który oferował naukę według programów rządowych oraz prowadził klasę przedwstępną. Szkoła ta funkcjonowała aż do 1870 roku.

Zmarł 25 maja 1871 roku i został pochowany na nieistniejącym już Cmentarzu przy ul. Ogrodowej. Na jego nagrobku umieszczono inskrypcję: „Fryderyk Lippa, b. Sędzia pokoju okręgu częstoch., b. opiekun szpitala Panny Marji, 32 letni wychowawca młodzieży – zmarł 1871 r.”. W 1911 roku, gazeta Goniec Częstochowski wymieniła go wśród 92 zasłużonych osób pochowanych na cmentarzu, który zostały właśnie zlikwidowany.

Za swoje zasługi w dziedzinie edukacji, w 1861 roku Fryderyk de Lippa otrzymał rosyjski Order św. Stanisława III klasy.

Działalność społeczna

Fryderyk de Lippa, wraz z wyjątkowym towarzyszem Julianem Kalinką, był inicjatorem szeregu atrakcyjnych wydarzeń dobroczynnych, które miały miejsce w Częstochowie. W 1851 roku he był aktywnie zaangażowany w życie społeczności lokalnej, zostając wybranym na zastępcę przewodniczącego Rady Nadzorczej Kasy Oszczędności Miasta Częstochowy. W innych źródłach podaje się, że od tego roku pełnił funkcję długoletniego przewodniczącego tego gremium.

W drugiej połowie lat 50. XIX wieku pełnił zaszczytną rolę przewodniczącego Rady Szczegółowej Miejskiego Szpitala Najświętszej Maryi Panny. Jego zaangażowanie w sprawy lokalne zaowocowało dalszymi wyborami – 1 października 1861 roku został wybrany w wyborach uzupełniających na zastępcę w Radzie Powiatowej Powiatu Wieluńskiego.

Dodatkowo de Lippa był częścią komitetu, który w listopadzie 1863 roku odpowiedzialny był za wybranie członków dozoru do odnowienia Kościoła św. Zygmunta, co miało szczególne znaczenie dla społeczności religijnej w regionie. Nie można również zapomnieć o jego roli jako sędziego pokoju Okręgu Częstochowskiego, co świadczyło o jego zaufaniu i reputacji w oczach społeczeństwa.

W 1866 roku, de Lippa objął przewodnictwo grupy obywateli, którzy dążyli do przekształcenia Szkoły Powiatowej Specjalnej w gimnazjum w Częstochowie. Otwarcie tej szkoły miało miejsce kolejnego roku, kiedy to de Lippa, w towarzystwie swoich uczniów, uczestniczył w uroczystości otwarcia. Co więcej, tradycje tej placówki edukacyjnej są kontynuowane do dziś przez IV Liceum Ogólnokształcące im. Henryka Sienkiewicza w Częstochowie, które z dumą pielęgnuje wartości i zasady, które de Lippa wprowadzał przez lata swojej działalności społecznej.

Życie prywatne

Fryderyk de Lippa zawarł związek małżeński z Józefatą (Józefą) Trzcińską w dniu 9 lutego 1839 roku, w parafii Wszystkich Świętych w Krakowie. Ich życie rodzinne wypełniło się radością dzięki ósemce dzieci. Wśród nich znaleźli się: Andrzej Ludwik (1839-1842), Józefa zamężna za Schmitt (Schmidt) (1841-?), Leona Fryderyk (1842-1904), Łucja Franciszka, zamężna Rygocka (1844-?), Felicjan Piotr Ludwik (1845-1847), Marianna Helena (zm. 1847), Michał Julian Wacław (1850-1899) oraz Antoni Roman (1854-1928).

Warto wspomnieć, że ojcem chrzestnym Michała de Lippa był doktor Julian Kalinka, o którym mowa była wcześniej. Z kolei prawnukiem Fryderyka de Lippy był Marcin Lippa (1938-2002), wioślarz, nauczyciel wychowania fizycznego, a także aktywny działacz sportowy oraz społeczny, związany z Zdzieszowicami.

Rodzina de Lippa mieszkała w Częstochowie, dokładnie w domu oznaczonym numerem 46-47, którego Fryderyk był właścicielem. W jakimś stopniu miejsce to mogło pełnić także rolę internatu dla uczniów Instytutu. W kontekście politycznym, de Lippa, jako kandydat do Rady Powiatu Wieluńskiego, musiał posiadać odpowiednie tereny, co potwierdza jego status właściciela ziemskiego.

Pisownia nazwiska

Najstarsza znana forma pisowni nazwiska to de Lippe, która została odnotowana w dokumentach, w tym w akcie ślubu z 1839 roku. W swoich podpisach Fryderyk de Lippa zazwyczaj używał odmiany de Lippa. Warto zauważyć, że jego potomkostwo z reguły porzuca przedimek 'de’, przyjmując prostszą formę Lippa. Nagrobek Leona Lippa na cmentarzu parafii MB Pocieszenia w Żyrardowie jest przykładem tej pisowni. Dodatkowo, jego imię często zapisuje się w formie Frydrych.

---

Oceń: Fryderyk de Lippa

---